Eksploatacja basenu. Warunkiem ekonomicznych rozwiązań jest prawidłowo zaprojektowany i wykonany basen. Poznaj konstrukcje i rodzaje posadowienia basenów, cyrkulacje, systemy filtrowania i dezynfekcji wody w basenie
Rodzaje posadawienia basenów
Posadawienie niecek basenowych na słupach umożliwia nie tylko kontrolę konstrukcji i ich instalacji, lecz również daje wolne powierzchnie użytkowe do lokalizowania zarówno zbiorników przelewowych, jak i innych urządzeń technologicznych. Niekorzystnym rozwiązaniem konstrukcyjnym i ekonomicznym jest posadawienie basenów na stabilizowanym podłożu obudowanym ścianą oporową przy dużym zróżnicowaniu głębokości. Poprawne rozwiązanie stanowi posadowienie niecki basenowej i obejścia na tej samej, odpowiednio dużej głębokości. Ponadto, zalecane jest całkowite podpiwniczanie hali basenowej zarówno ze względów eksploatacyjnych, jak i ze względów wykorzystywania większej powierzchni podziemia dla potrzeb technologicznych. Podgrzewanie posadzek w podpiwniczonej hali basenowej w przeciwieństwie do niepodpiwniczonej nie musi być instalowany, choć to obniża nieco standard obiektu.
Konstrukcja basenów
Stosowana w kraju konstrukcja basenów była do niedawna głównie żelbetowa z wykładziną ceramiczną lub PVC oraz konstrukcja prefabrykowana (panelowa) np. składająca się z elementów pokrytych na gorąco folią PVC i z dnem również z PVC. Obecnie są montowane w Polsce również baseny w konstrukcji stalowej (nierdzewnej), stanowiące konstrukcję trwałą i higieniczną. Baseny stalowe szczególnie zdają egzamin eksploatacyjny w otwartych kąpieliskach.
Do godnych uwagi rozwiązań należy zaliczyć również stosowanie tańszej od ceramicznej wykładziny PVC w starych remontowanych basenach, nie zawsze szczelnych, ale o dość dobrym jeszcze stanie konstrukcji nośnej. Ww. rozwiązanie może zagwarantować szczelność basenu dzięki wykładzinie PVC, która spełnia swoje zadanie stosunkowo niskim kosztem w przeciwieństwie do wykładziny ceramicznej, wymagającej często kosztownych wykładzin wodoszczelnych połączonych z pewnym ryzykiem jej trwałości.
Cyrkulacja wody w basenach
Cyrkulacja uzdatnianej wody w basenach decydująca o efektywnym mieszaniu jej z wodą basenową, jest stosowana obecnie w kilku wariantach, z których do najbardziej optymalnych rozwiązań należy tzw. pionowy system cyrkulacji polegający na wprowadzeniu całej ilości uzdatnianej wody poprzez wloty denne i odprowadzanie jej górnymi przelewami.
Stosowany poziomy system cyrkulacji wody polega na wprowadzaniu całej ilości uzdatnianej wody poziomymi wlotami usytuowanymi w ścianach bocznych (podłużnych). Ww. rozwiązanie jest często stosowane w przypadku modernizowania basenów posadawianych bezpośrednio na podłożu, lub z innych przyczyn technicznych.
Do przyjętych systemów stosowanych głównie w stalowych basenach jest system Vertical Macro, polegający na wprowadzaniu uzdatnianej wody do basenu wbetonowanymi w dnie kanałami wyposażonymi w otwory wlotowe równomiernie rozprowadzające wodę na całej powierzchni dna basenu. System Vertical wymaga jednak znacznej rozbudowy dna w przypadku posadawiania stalowych niecek basenowych na słupach, co wskazuje na bardziej korzystne rozwiązanie poprzez instalowanie wlotów dennych wbetonowanych w dno lub poprzez orurowanie zewnętrzne pod dnem. Ponadto, dno basenowe grubości 30 cm może być posadawiane bezpośrednio na słupach w systemie bezbelkowym.
W uzupełnieniu należy dodać, że zalecany system pionowej cyrkulacji wody w basenie wymaga instalowania 1 wlotu /8 m2 dna w basenach pływackich oraz 1 wlotu/4 m2 dna w basenach płytkich z przeznaczeniem dla niepływających, nauki pływania, rekreacji, brodzików dla dzieci itp. W skład systemu cyrkulacji wody w basenach wchodzi również system napowietrzania wody w basenach do skoków powyżej 5 m, celem rozrzedzania jej w stopniu zabezpieczających skoczków przed ewentualną kontuzją w czasie treningów.
Systemy filtrowania w uzdatnianiu wody
Dotychczasowy system filtrowania wody polegał głównie na jej filtrowaniu poprzez filtry ciśnieniowe z podstawowymi warunkami jak: dopuszczalnej szybkości filtrowania 30 m/h okresu płukania złoża filtracyjnego co 3 dni z podziałem na filtry jednowarstwowe, wielowarstwowe lub filtry z węglem aktywnym. Bliższe dane dotyczące warunków eksploatacyjnych znajdują się w wydanym przez MZiOS opracowaniu „Wymagania Sanitarno-Higieniczne dla Krytych Pływalni". W nawiązaniu do ww. wymagań MZiOS, należy zwrócić uwagę na zakaz stosowania w publicznych pływalniach filtrów z gwiazdą oraz przestrzegania konieczności projektowania oddzielnych stacji uzdatniania wody dla różnych rodzajów basenów jak: sportowe, rekreacyjne, brodziki dla dzieci itd.
W ostatnich kilku latach zostały wprowadzone do eksploatacji również filtry podciśnieniowe typu Com - PAC lub DP/D w rozwiązaniu uproszczonym oraz filtry podciśnieniowe typu BSA w rozwiązaniu automatycznego sterowania procesem filtracji, łącznie z pracą pompy ssącej i tłoczącej. Wszystkie jednak filtry podciśnieniowe w rozwiązaniu bardziej lub mniej precyzyjnym, pracują w oparciu o ziemię okrzemkową tworzącą warstwę filtracyjną, podczas gdy ostatnie doświadczenia eksploatacyjne wskazują na konieczność wprowadzenia dodatkowo miału węgla aktywnego wspólnie z ziemią okrzemkową, a nawet instalowanie lamp UV niezależnie od klasycznego dozowania chloru. Należy też zwrócić uwagę na wycofywanie się wielu krajów z instalowania filtrów podciśnieniowych jako urządzeń wprawdzie tanich pod względem inwestycyjnym, lecz często dyskusyjnych pod względem kosztów eksploatacyjnych. Jak wiadomo, normatywny okres płukania filtrów w czasie co 3 dni i ilość zużytej wody w zależności od objętości zbiorników filtrowych, w dodatku przy konieczności stosowania przez personel techniczny dodatkowych zabezpieczeń w postaci ubrań i masek przeciwgazowych w czasie dozowania ww. reagentów, wpływa również poważnie na koszt eksploatacyjny. Tak więc, stosowanie filtrów podciśnieniowych nawet typu BSA, wymaga bardzo dokładnej analizy techniczno-ekonomicznej przed ich zastosowaniem w technologii uzdatniania wody.
Systemy dezynfekcji wody basenowej
Dotychczasowa dezynfekcja uzdatnianej wody basenowej polegała głównie na stosowaniu podchlorynu sodu uznawanego przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej za środek wystarczający do spełnienia przepisów sanitarnych obowiązujących nasz kraj. Jednak rozwój programu zajęć nie tylko sportowych, lecz przede wszystkim programów rekreacyjnych wzbogacanych licznymi atrakcjami, powoduje zwiększenie możliwości skażenia bakteriologicznego wody oraz w związku z tym powoduje również rozwój nowych systemów bakteriobójczych.
Do nich należy przede wszystkim ozonowanie wody w systemie mieszanym, tzn. ozon + chlor tworząc dodatkowe zabezpieczenie nie tylko przed jej skażeniem, lecz również dla poprawy jej jakości fizykochemicznej. Do obowiązujących w Polsce zaleceń stosowania ozonu w metodzie mieszanej (ozon + chlor) należą baseny typu leczniczego i rehabilitacyjnego, natomiast w pozostałych basenach warunek instalowania ozonu, zależy głównie od decyzji inwestora oraz od jego możliwości finansowych. Przy okazji omawiania instalacji ozonowej, należy zwrócić uwagę, że system ozonowania strumieniowego nie może być porównywalny z efektem ozonowania całej ilości uzdatnianej wody pomimo jego znacznie niższego kosztu inwestycyjnego i eksploatacyjnego. Dlatego należy programować ozonowanie całej ilości uzdatnianej wody w klasycznym systemie ozonowania. Dodatkowym elementem wchodzącym w skład środków dezynfekcyjnych są promienie UV. Ostatnio udoskonalone lampy UV instalowane w stacjach uzdatniania wody jako środki dodatkowe dezynfekujące wspólnie z chlorem zabezpieczają wodę przed skażeniem, niezależnie od faktu stwierdzającego wystarczający efekt bakteriobójczy, jedynie przy pomocy chloru. Ponadto koszt inwestycyjny urządzeń promieni UV czterokrotnie niższy od urządzeń ozonowych i o zbliżonych właściwościach bakteriobójczych do ozonu, jest również znacznie tańszy w eksploatacji.
Systemy wentylacyjne
Instalacje wentylacyjne przede wszystkim w hali basenowej w systemie recyrkulacyjnym powietrza wewnątrz jej przestrzeni powinny zapewniać dokładne wymieszanie powietrza wewnętrznego z powietrzem świeżym i z regenerowanym. Głównym założeniem w projektowaniu systemu cyrkulacyjnego jest rozwiązywanie kształtu hali w taki sposób, aby powietrze mogło być swobodnie przemieszczane w strefie wlotów i wylotów bez jakichkolwiek przeszkód budowlano-instalacyjnych. Powyższe stwierdzenie dotyczy przede wszystkim często stosowanych konstrukcji belkowych tworzących niekorzystne zastoiny zawilgoconego powietrza działającego również korozyjnie na elementy budowlane. Zgodnie z ww. założeniem nawiew powietrza powinien być instalowany w najniższym odcinku ściany zewnętrznej i również w ścianie wewnętrznej w zależności od jej zagospodarowania, natomiast wyciąg powietrza powinien być usytuowany w najwyższym odcinku hali.
Powyższy schemat systemu recyrkulacji powietrza w hali stanowi podstawę do projektowania gabarytu hali w przekroju poprzecznym w kształcie np. trapezu z niższą ścianą frontową „nawiewną" i z wyższą ścianą przeciwległą „wywiewną". Ponadto, w przypadku konstrukcji belkowej dachu, zalecane jest sytuowanie głównych kanałów wyciągowych nawet na zewnątrz budynku w optymalnym rozwiązaniu instalacji wentylacyjnej. Wewnętrzne parametry powietrza w hali stanowią w dużym stopniu wartość stałą jak warunek temperatury wyższy o 2°C od temperatury wody w największym basenie oraz zalecana wilgotność względna w granicach ok. 60% i bezwzględna 0,014 kg/kg. Ponadto, temperatura powietrza w hali nie powinna być wyższa od 32°C ze względów ekonomicznych nawet przy wyższych temperaturach wody szczególnie w małych basenach. Odzysk ciepła w centralach wentylacyjnych NW może być w wielu systemach z podziałem również dla central w systemach recyrkulacji powietrza oraz w systemach powietrza bezpośrednio usuwanego na zewnątrz. W rozwiązaniach wentylacyjnych najczęściej spotykanych odzysk ciepła jest w systemie rurka ciepła, wymienniki krzyżowe, glikol i pompy ciepła. Wymienniki obrotowe są instalowane jedynie w systemach pozbawionych recyrkulacji. Ponadto, nie jest zalecane włączanie pomieszczeń natryskowni do systemu recyrkulacyjnego powietrza w hali basenowej nie tylko ze względów sanitarnych, lecz również ze względów dyskusyjnych dotyczących korzyści cieplnych.
Więcej informacji można uzyskać pod adresem: berndorf.pl
a.s.berndorf.pl 2016-02-19