Poliuretany kojarzą się przede wszystkim z polimerami uretanów, warto jednak jednak pamiętać, że – w zależności od składu surowców i warunków reakcji chemicznych – obecne mogą być w nich alternatywne grupy, m.in. eterowe, estrowe, mocznikowe, karbodimidowe, izocyjanuranowe i inne.
Poliuretany znajdują szerokie zastosowanie we współczesnym budownictwie – co ważniejsze, można je spotkać praktycznie na każdej płaszczyźnie, począwszy od prac budowlanych, poprzez elementy wykończeniowo-wyposażeniowe, sprzęt i urządzenia budowlane, a na odzieży roboczej skończywszy.
Podział poliuretanów
Istotny czynnikiem określającym właściwości poliuretanów jest skład. W zależności od składu wyroby PUR mogą być używane jako termoplasty, tworzywa reaktywne lub polikondensacyjne.
Dokonując klasyfikacji poliuretanów należy uwzględnić następujące czynniki:
- warunki wytwarzania;
- strukturę budowy;
- właściwości fizykomechaniczne;
- ilość podstawowych komponentów;
- wytrzymałość statyczną;
- sposób wytwarzania;
- konsystencję.
Niekiedy klasyfikacja wyrobów PUR opiera się na następujących czynnikach:
- przeznaczenie dla konkretnej branży;
- umiejscowienie w branży (np. pianki,kleje itp.);
- sposób zastosowania w danej branży (np. izolacja dachów, ocieplenia, mocowanie elementów stolarskich itp.).
Najczęstsze zastosowania wyrobów poliuretanowych
W zależności od charakteru, materiały poliuretanowe znajdują zastosowanie na różnych płaszczyznach budownictwa. Do najważniejszych kategorii przedmiotowych produktów należy zaliczyć:
a) Wyroby lite – produkowane za pomocą wtrysku lub wlewu do form. Wyroby lite odznaczają się wysoką odpornością termiczną, mechaniczną oraz wysokim stopniem ścieralności.
b) Pianki – produkowane ze spienialnych struktur PUR – sztywnych i półsztywnych duroplastów, a także półsztywnych i elastycznych elastometrów. W zależności od przeznaczenia dzielą się na pianki izolacyjne, izolacyjno-konstrukcyjne oraz konstrukcyjne. Cechą pianek PUR jest wysoki współczynnik termoizolacyjny oraz dźwiękoszczelny, ponadto materiały te są odporne na czynniki chemiczne i biologiczne.
W przedmiotowej grupie znajdują się również pianki montażowe, dostępne w postaci kartuszy i aerozoli. Pianki montażowe dzielą się na jednokomponentowe oraz dwukomponentowe.
c) Farby i lakiery – mowa tu o produktach, w których składzie znajduje się kompozycja żywic poliestrowych lub poliizocyjanianów. W zależności od działania i składu, farby i lakiery PUR dzielą się na dwuskładnikowe oraz jednoskładnikowe. Cechą przedmiotowych materiałów jest wysoki połysk i doskonała przyczepność po wyschnięciu. Zaletą przedmiotowych produktów są doskonałe parametry fizyko-mechaniczne oraz odporność na czynniki zewnętrzne. Należy pamiętać, że tego typu farby i lakiery są mało odporne na wilgoć.
d) Kleje – zasadniczą cechą tych materiałów jest doskonała przyczepność, wytrzymałość fizyczna oraz elastyczność. Są odporne na czynniki termiczne, chemiczne i fizyczne. Kleje PUR można stosować do klejenia różnych materiałów.
e) Masy uszczelniające – występują w postaci kitów, jako jedno- lub dwuskładnikowe masy wiążące. Masy uszczelniające służą przede wszystkim do uszczelniania dylatacji i szczelin zewnętrznych i wewnętrznych.
f) Iniekty – ich cechą jest mała lepkość oraz brak toksyczności. Są odporne na czynniki chemiczne i wilgoć. Iniekty dzielą się na niespieniane oraz spieniające się, każdy z nich występuje ponadto w postaci jedno- i dwuskładnikowej.
g) Impregnaty – są to poliuretany w postaci ciekłej, przeznaczone do impregnowania różnych tworzyw, jak również do gruntowania nasiąkliwych powierzchni o porowatej strukturze.
h) Zaprawy i masy budowlane – tworzywa PUR znajdują także zastosowanie w polimerobetonach. Wykonany z wykorzystaniem przedmiotowego materiału beton odznacza się doskonała przyczepnością, udarnością, odpornością cieplną, odpornością na korozję, a także czynniki chemiczne i biologiczne.
Poliuretan w Polsce
Poliuretan jest wykorzystywany na polskich budowach masowo od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. W związku z zapotrzebowaniem uruchomiona została jego produkcja w zakładach Prodex-System Sp. z o. o. - obecnie PCC Prodex. Do dziś dnia w Brzegu dolnym produkowany jest wysokiej jakości poliuretan.
a.s. pcc-prodex.eu/pl 2018-06-08